Ochrona własności intelektualnej zawsze była ważna w społeczeństwie. Ponieważ termin ten odnosi się do towarów, których nie można bezpośrednio dotknąć, ochrona jest często określana jako prawo własności intelektualnej.
W zasadzie oznacza to, że wszystko, co wymyślone, spisane lub w inny sposób utrwalone siłą własnych zdolności poznawczych, należy do osoby, która to wymyśliła. W przeciwieństwie do dóbr materialnych, takich jak samochód, na którym można po prostu ostemplować pieczątkę właściciela, nie jest łatwo chronić własność intelektualną i chronić ją przed kopiowaniem. Szczególnie w dzisiejszych cyfrowych czasach coraz trudniej jest znaleźć generalnego pomysłodawcę. Internet ułatwia rozpowszechnianie myśli i zacieranie jej pochodzenia – drogi, którymi podąża zdanie, rzadko można prześledzić w sieci. Zbyt wielu użytkowników ze zbyt wielu krajów ma do niego dostęp w tym samym czasie i rozpowszechnia je na swój własny sposób. Powstaje zatem pytanie, czy prawo własności intelektualnej jest nadal ważne dzisiaj, czy też jest już dawno przestarzałe i powinno zostać gruntownie przeanalizowane.
- Powstanie prawa autorskiego
- Co chroni prawa autorskie?
2.1 Filmy i muzyka
2.2 Fotografie i obrazy
2.3 Dokumenty
2.4 Oprogramowanie i strony internetowe
- Rozgraniczenie do praw autorskich
3.1 Podobieństwa między dwiema tradycjami prawnymi
3.2 Różnice między prawem autorskim a prawem autorskim
- Czy możliwe jest jednolite prawo autorskie?
4.1 Luki w ochronie w obszarze korzystania z Internetu
4.2 Problem ACTA
- Wniosek: prawo autorskie zapewnia dobrą ochronę własności intelektualnej
1. Powstanie prawa autorskiego
Ze względu na małe landy niemieckie prawo autorskie zostało tu wprowadzone stosunkowo późno; W XIX wieku uchwalono pierwszą ustawę na wzór francuski. Jednak rozwój rozpoczął się kilka wieków wcześniej. Możliwość druku, wprowadzona przez Jana Gutenberga w połowie XV w., wzmogła lęk przed plagiatami, przez co pojawiło się więcej oznaczeń autorskich i przyznano przywileje ludziom i drukarzom, którzy w ten sposób mieli wyłączne prawo do dystrybucji czcionki; dalsze informacje można znaleźć na stronie bpb.de. Ponieważ jednak przywileje te doprowadziły do powstania praw, „Statut Anny” został po raz pierwszy utworzony w Anglii w 1709 roku. Królowa Anna dała wydawcom prawo do kopiowania nabytej przez nich pracy – każda inna kopia od konkurenta była zatem plagiatowana. To tak zwane prawo autorskie zostało wprowadzone do konstytucji Ameryki w 1790 roku i jest znane w świecie anglo-amerykańskim do dziś. Z drugiej strony Francja poszła inną drogą. W latach 1791-1793, podczas Rewolucji Francuskiej, uchwalono szereg ustaw, które razem utworzyły Droît d’auteur, korpus praw autorskich. Wyłączne prawa eksploatacji zostały przyznane twórcom; ponadto uwzględniono prawa osobiste. Oznacza to, że dzieło jest wyrazem osoby twórcy, więc nigdy nie można ich całkowicie oddzielić. Ta idea wzajemnych powiązań praw autorskich i dóbr osobistych znalazła ostatecznie odzwierciedlenie także w niemieckiej interpretacji Droît d’auteur. Na początku XX wieku dzieła artystów były chronione prawem autorskim. Jednak rozwój techniczny postępował szybko i prawo autorskie musiało się do niego dostosować. Nieco ponad 60 lat później ustawa musiała więc zostać zrewidowana, aby przetrwała również w nowych mediach. Od tego czasu następowały kolejne zmiany – na przykład obchodzenie ochrony przed kopiowaniem na nośniku danych zostało uznane za przestępstwo – dzięki czemu prawo autorskie chroni idee nawet w erze cyfrowej. Problem polega jednak na tym, że prawo to miało zaledwie kilkaset lat, aby wyłonić się i urzeczywistnić w społeczeństwie – a teraz tylko kilka dekad na dalszy rozwój.
2. Co chroni prawo autorskie?
Wynalezienie prasy drukarskiej i związane z tym wyłączne prawo autorów czcionek do kopiowania ich dzieł oznacza, że prawo autorskie początkowo dotyczy wyłącznie praw autorów. Ale książki nie są jedynymi rzeczami, które zawierają własność intelektualną i dlatego warto je chronić. Częścią tego jest także muzyka, malarstwo i sztuki wizualne. Ogólnie rzecz biorąc, wszystko, co ktoś wymyśli, podlega prawu autorskiemu - w tym wzór na rozwiązanie równania matematycznego, jeśli wcześniej nie istniało. Jednak wynalazki takie jak ta formuła są stosunkowo szybko chronione patentem. Nie jest to jednak przyznawane książce ani utworowi muzycznemu. Dlatego autorzy, kompozytorzy i artyści potrzebują prawa autorskiego, aby ich własność intelektualna była chroniona i mogli zarabiać na życie ze swojej pracy. Z tego powodu jest wszechobecny w Niemczech i jest wielokrotnie wymieniany w Internecie. Spojrzenie na strony różnych dzieł chronionych prawem autorskim wyraźnie to pokazuje: w nadruku na stronie autora fantasy Wolfganga Hohlbeina, a także w ogólnych warunkach na stronie internetowej Raab-Verlag, firmy zajmującej się sprzedażą pocztową, która oferuje kartki z życzeniami , aw ogólnych warunkach użytkowania muzyka Bruno Mars jest odniesieniem do zawartych praw autorskich.
2.1 Filmy i muzyka
Przykład strony internetowej muzyka Bruno Marsa pokazuje, że ta sztuka również jest objęta własnością intelektualną i dlatego zasługuje na ochronę. Zawiera nie tylko melodię, ale także tekst. Ogólnie rzecz biorąc, żaden utwór nie może być po prostu odtwarzany publicznie lub przejmowany przez innych muzyków. W takich przypadkach obowiązują specjalne przepisy, które zazwyczaj negocjuje się z GEMA, organizacją zbiorowego zarządzania prawami do wykonywania utworów muzycznych. W efekcie autor utworu muzycznego zawsze otrzymuje wynagrodzenie za wykonanie jego utworu. Prawa autorskie dotyczą również filmu; utworów tych nie można po prostu kopiować i pokazywać publicznie bez odpowiedniej rekompensaty dla posiadaczy praw.
2.2 Fotografie i obrazy
Prawo do własnego wizerunku jest w Niemczech słowem niemal domowym. Wiele osób zakłada, że nie da się ich po prostu sfotografować i opublikować. Zwykle tak jest
także - ale są pewne wyjątki, które przyznają fotografowi prawo do wykorzystania obrazu. W końcu to on jest autorem zdjęcia i dlatego może decydować o jego wykorzystaniu. Tak też jest w przypadku obrazów malowanych – malarz ma do nich wyłączne prawa i nikomu bez jego zgody nie wolno używać rysunku ani akwareli. Nie jest to również dozwolone na stronach internetowych, nawet z informacją o prawach autorskich; twórca musi być zawsze poproszony o pozwolenie. Jeśli tego nie przyzna, obraz lub zdjęcie nie mogą być wykorzystane. Jeśli mogło zostać naruszone również prawo do własnego zdjęcia, na którym można zobaczyć na nim osoby, które na pewno można rozpoznać, należy poprosić ich o zgodę oprócz fotografa. W przypadku śmierci osoby sfotografowanej, krewni muszą zostać poproszeni o korzystanie z niej przez okres do dziesięciu lat po śmierci osoby. Są jednak wyjątki, zgodnie z którymi prawo do własnego wizerunku nie ma zastosowania. Jak już wspomniano, publiczność odgrywa tutaj rolę: każdy, kto jest fotografowany obok wielu innych osób przy stole grzebania, nie ma prawa do zdjęcia. Wygląda tak samo, gdy krajobraz jest na pierwszym planie, a ludzie są postrzegani tylko jako „akcesoria”, opisuje ten portal prawny.
2.3 Dokumenty
Plagiat jest znany wśród pisarzy. Nikt nie chce być naśladowcą. Spojrzenie na półki z książkami ujawnia, że często poruszane są podobne tematy – w zależności od tego, który gatunek jest obecnie głośny – ale generalnie nie można znaleźć dwóch dokładnie takich samych historii. Nie tylko powieści podlegają prawu autorskiemu, ale także prace naukowe; Sprawy plagiatu wokół Karla-Theodora zu Guttenberga i innych osobistości politycznych jasno to pokazały: zwykłe kopiowanie ich i przekazywanie idei innych ludzi jako ich własnych narusza prawo autorskie, a przede wszystkim nie jest samodzielnym dziełem. Więcej informacji na temat zarzutów o plagiat można znaleźć na sueddeutsche.de. Teksty na stronach internetowych, wpisy do pamiętnika lub inne dokumenty również podlegają własności intelektualnej i dlatego są chronione prawem autorskim.
2.4 Oprogramowanie i strony internetowe
Również w obszarze technicznym istnieją utwory objęte prawem autorskim, ponieważ nie jest na nie udzielany żaden patent. Należą do nich strony internetowe i programy komputerowe. Programowanie odbywa się w określonym języku, na przykład HTML lub PHP, ale nadal istnieje swoboda artystyczna, której nie należy kopiować. Dlatego też, jeśli w kodzie źródłowym można rozpoznać wystarczającą indywidualność, strona internetowa lub oprogramowanie podlegają ochronie praw autorskich. W razie wątpliwości sąd zadecyduje, jak wielka musi być ta indywidualność.
3. Rozgraniczenie praw autorskich
Prawa autorskie dominowały w Europie kontynentalnej, prawa autorskie na obszarze anglo-amerykańskim. Oba mają na celu ochronę własności intelektualnej, ale mają różne podejścia. Największą różnicą jest powiązanie dóbr osobistych ze stworzonym utworem. Nie istnieje w tej formie z prawami autorskimi, ale nadal mają pewne cechy wspólne.
3.1 Podobieństwa między dwiema tradycjami prawnymi
Istnieje kilka podobieństw, ale one istnieją: Utwory chronione prawem autorskim oraz prawem autorskim można kopiować w celach edukacyjnych i badawczych oraz udostępniać ograniczonej grupie osób. Nie jest do tego wymagana zgoda twórcy. To pokazuje, że można obchodzić własność intelektualną, zwłaszcza w obszarze przekazywania wiedzy – ale czcionki, obrazy i inne dzieła nie mogą być przedstawiane jako własne. Po śmierci dzieła są również chronione przez 70 lat w obu podejściach; w USA czasami nawet do 95 lat po śmierci autora.
3.2 Różnice między prawem autorskim a prawem autorskim
Różnice między dwiema tradycjami prawnymi w zakresie ochrony własności intelektualnej są znacznie większe; to jasno pokazuje, że prawa autorskie są ekonomicznie skupione na wydawcy. Królowa Anna chciała nie tylko chronić twórców dzieł i zapewnić im środki do życia, ale przede wszystkim drukarzy. W końcu cierpią, gdy kupują drogi rękopis, ale nie mogą sprzedać swoich kopii z powodu tańszego wydania od konkurenta. W związku z tym podejście obu praw jest już różne; synonimiczne użycie, jak to często bywa dzisiaj, jest po prostu błędne.
|
|
prawa autorskie |
prawa autorskie |
|
Możliwość przenoszenia |
Zrzeczenie się praw autorskich jest niemożliwe Wraz ze śmiercią autora prawo przechodzi na spadkobiercę Posiadacz praw może przyznać prawa do użytkowania |
Prawa autorskie można zrzec się; praca następnie trafia do domeny publicznej Autor może przenieść prawa w całości, odbiorca również ma to prawo |
|
Ograniczenia |
Cytaty mogą być używane z odpowiednim oznakowaniem Powielanie do celów prywatnych jest dozwolone w ograniczonym zakresie |
Właściwe wykorzystanie chronionych utworów jest dozwolone bez zgody właściciela praw autorskich Prace w obrocie towarami mogą być odsprzedawane bez zgody |
|
dystrybucja |
Europa kontynentalna, częściowo zakorzeniona w prawie UE |
Obszar anglo-amerykański |
|
Źródło: | http://www.bpb.de/gesellschaft/medien/urheberrecht/63355/urheberrecht-und-copyright | |
4. Czy możliwe jest jednolite prawo autorskie?
Wraz z nadejściem Internetu i faktem, że świat staje się coraz bardziej globalny i sieciowy, coraz głośniejsza staje się kwestia jednolitych regulacji prawnych dotyczących ochrony własności intelektualnej. Faktem jest, że obecnie symbol praw autorskich jest w tym kraju nieistotny. W Niemczech utwór nie musi być specjalnie oznaczony, aby mógł być chroniony prawem autorskim. Dzieło podlegające prawu autorskiemu również nie musi być oznaczane w USA – od 1989 roku nie jest to już konieczne do uznania ochrony praw autorskich. Powstaje jednak zamieszanie nie tylko wśród artystów, ale także wśród korzystających z dzieł: Co wolno, a czego nie? Jaka praca podlega jakiemu prawu i dlaczego? Jednolitość może złagodzić zamieszanie i zapewnić jeszcze większą ochronę wszystkim stronom – ale nie jest to takie proste. Porównanie obu praw ochronnych pokazuje, że istnieje zasadniczo odmienne podejście. W celu wdrożenia jednolitego prawa należy je zbliżyć. Ponadto Internet to obszar w dużej mierze bezprawny – problem, który należy rozwiązać przed jednolitym prawem autorskim.
4.1 Luki w ochronie w obszarze korzystania z Internetu
Prawa autorskie oraz prawa autorskie są ograniczone terytorialnie. Oznacza to, że każdy stan może ustanawiać własne prawa chroniące własność intelektualną. Utwór nie podlega zatem prawu autorskiemu, ale jest mozaiką m.in. praw niemieckich, amerykańskich, francuskich, rosyjskich i chińskich. Ponadto kraj może odmówić przyznania praw autorskich lub praw autorskich zagranicznemu artyście. Przykład takiej sytuacji: amerykański producent filmowy, który w swoim kraju posiada wszystkie niezbędne prawa do swojego filmu, chce podjąć działania przeciwko siatce piratów, aby chronić swoją pracę. Mają one siedzibę w Burkina Faso i ten kraj nie przyznaje amerykańskim artystom żadnych praw autorskich ani praw autorskich. Producent filmowy nie może zatem podjąć żadnych kroków prawnych przeciwko pierścieniowi, chyba że wcześniej pozwał o prawa do swojej własności intelektualnej w Burkina Faso. Tych niezgodnych z prawem obszarów można znaleźć pod dostatkiem w Internecie – nigdzie nie jest łatwiej niż online korzystać z serwera w innym kraju, a tym samym korzystać z przepisów obowiązujących terytorialnie. 
Tylko wtedy, gdy kraj chce zintegrować się z międzynarodową społecznością państw i dołączyć do organizacji takich jak Światowe Organizacje Handlu (WTO), wprowadzenie prawa autorskiego jest niezbędne, opisuje irights.info. Nawiasem mówiąc, Burkina Faso przyznaje również prawa autorskie zagranicznym artystom, więc ten kraj nie jest już luką w wolnej od prawa strefie w Internecie.
4.2 Problem ACTA
Umowa handlowa dotycząca zwalczania obrotu towarami podrobionymi (ACTA) wywołała poważne dyskusje w UE i USA. Miała ona egzekwować jednolite prawa autorskie – ale ze względu na brak przejrzystości w opracowywaniu umowy spotkała się z ostrą krytyką, co ostatecznie doprowadziło do rozwiązania umowy. Negocjacje w sprawie treści prowadzono za zamkniętymi drzwiami, a odpowiedzialność przed ONZ, UE i na szczeblu krajowym jest niewielka. Komisja, która była odpowiedzialna za interpretację umowy i miała egzekwować jej wykonanie, nie zostałaby wybrana, a zatem nie zostałaby usankcjonowana zgodnie z demokratycznym rozumieniem. Ponadto organ ten nie ma obowiązku działać w sposób otwarty, przejrzysty i integracyjny. Problemy związane z ACTS są ogromne, a opór był silniejszy, niż myśleli politycy. W związku z tym została zawieszona - ale stopacta.de nadal podaje obszerne informacje na temat umowy, co pokazuje, jak uzasadnione były i są wątpliwości dotyczące wiarygodności demokratycznej.
5. Prawo autorskie zapewnia dobrą ochronę własności intelektualnej
ACTA nie powiodła się, ponieważ stanowiła zbyt dużą ingerencję w prywatność. Ponadto jest zbyt nieprzejrzysty i oferuje zbyt wiele możliwości, by z dobrego obywatela uczynić przestępcę. Prywatnym firmom nie wolno też decydować, które publikacje naruszają posiadaczy praw, a które nie – ryzyko cenzury jest zbyt duże. Ponadto bliższe przyjrzenie się prawu autorskiemu rodzi uzasadnione pytanie, czy w ogóle musi istnieć jednolita regulacja – państwa, które chcą być uznawane na arenie międzynarodowej, muszą uwzględnić to, a przynajmniej prawa autorskie, w swoich przepisach prawnych. Dzieła artystów są więc chronione niemal na całym świecie. Wciąż są ludzie, którzy nielegalnie pobierają filmy, muzykę i książki z Internetu – ale to też wiązałoby się z jednolitą ochroną własności intelektualnej. Nawet w dobie Internetu prawo autorskie jest zatem w zupełności wystarczające, aby chronić własne myśli i idee. Przed opublikowaniem go w sieci globalnej należy tylko upewnić się, że wymagany jest dowód własności.Jeśli chodzi o pisanie lub muzykę, jest to szczególnie proste: wyślij pomysł do siebie pocztą, włóż kopertę do szuflady i trzymaj ją zapieczętowaną. W przypadku powstania jakichkolwiek sporów prawnych na ten temat stempel pocztowy może udowodnić, który z dwóch oskarżycieli ma rację.
Źródła:
https://www.das.de/de/rechtsportal/internetrecht/eigene-homepage/bilder-musik-texte.aspx
http://irights.info/artikel/der-traum-vom-weltweit-einheitlichen-urwerferrecht/5068
http://www.bpb.de/gesellschaft/medien/urheberrecht/63355/urheberrecht-und-copyright
http://www.bpb.de/gesellschaft/medien/urheberrecht/63369/geschichte-des-urheberrechts?p=all
http://www.stopacta.de/was-ist-akta/warum-ist-acta-umstritten/
https://www.eff.org/issues/acta
http://www.urhebrecht-bundesweit.de/geistiges-eigentum-definition/
http://www.sueddeutsche.de/bildung/umgang-mit-wissenschaftlichen-verförderung-in-der-guttenberg-falle-1.1585524
http://www.sueddeutsche.de/digital/internetrecht-wie-das-urübersrecht-im-netz-wektiven-1.1288462
http://www.raab-verlag.de/agb/
http://www.hohlbein.net/neu/impressum.php
http://www.brunomars.de/allgemeine-nutzungsbedingungen
Kino:
Rysunek 1: pixabay.com © stux CC0 1.0
Rysunek 2: pixabay.com © PublicDomainPictures CC0 1.0
Rysunek 3: pixabay.com © niekverlaan CC0 1.0
Rysunek 4: pixabay.com © jarmoluk CC0 1.0
Rysunek 5: © Artur Marciniec – Fotolia
Rysunek 6: © AllebaziB – Fotolia
Rysunek 7: © kbuntu – Fotolia
Rysunek 8: © L.Klauser – Fotolia
